ประวัติความเป็นมาของสถานีตำรวจรัตนวาปี
อำเภอรัตนวาปี
ความเป็นมา
รัตนวาปี แปลว่า หนองแก้ว ( รัตนะ = แก้ว + วาปี + หนองน้ำ ) โดยมีตำนาน
เล่าขานกันสืบต่อกันมาว่า บริเวณหนองน้ำในวันพระจะมีลูกแก้ว จ้านวน 3 ลูก ลอยมาเหนือน้ำ
เปล่งแสง สว่างไสว ชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นแก้วศักดิ์สิทธิ์ และนำมาตั้งเป็นชื่ออำเภอในปัจจุบันว่า
“ รัตนวาปี ”
จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นเสมาจารึกเป็นอักษรคฤนท์ ( อินเดียโบราณ )
ว่า เมื่อประมาณ พ.ศ. 1200 โดยขุดพบที่บ้านเปงจาน ตำบลโพนแพง อำเภอรัตนวาปี จังหวัด
หนองคาย จึงมีการสันนิษฐานกันว่าในอดีตคือ เปงจานนคร โดยเมื่อ ร.ศ. 9 ( พ.ศ. 2415 ) ได้มี
การจัดตั้งเมืองโพนแพง โดยมีพระสุริยวงศ์ ( ท้าวจันทา ) เป็นเจ้าเมือง ต่อมาหลวงศรีมหาพรหม
ได้ย้ายเมืองมาตั้งใหม่ที่บ้านปากห้วย “ ปากห้วยหลวง ” ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งอำเภอโพนพิสัย เมื่อ
ในวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน ร.ศ. 95 และต่อมา ร.ศ. 112 ฝรั่งเศสยึดครองบริเวณฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง (
สปป.ลาว ) ท้าให้พระสุริยศักดิ์ได้เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในรัชกาลที่ 5 และต่อมาได้มีการตั้ง
สมเด็จข้าหลวงต่างพระองค์ ( พระบรมวงษ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ) จึงมีการตั้งเมืองขึ้นอีก
เมืองหนึ่งที่บ้านหนองแก้ว ( ปัจจุบันตั้งอยู่ตำบลรัตนวาปี ) โดยมีพระสุริยศักดิ์เป็นเจ้าเมืองและขึ้นกับ
เมืองโพนพิสัย ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2538 ได้มีการแยกการปกครองออกจากอำเภอโพนพิสัย มาตั้งเป็น
อำเภอใหม่ คือ “ รัตนวาปี ” โดยมีที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ และห่างจากตัวจังหวัดหนองคาย
ระยะทางประมาณ 72 กิโลเมตร ประกอบด้วย 5 ตำบล 62 หมู่บ้าน มีประชากรประมาณ
38,599 คน
ลักษณะทางกายภาพ
1. พื้นที่
อำเภอรัตนวาปี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัดหนองคาย และ
ระยะทางห่างจากจังหวัดหนองคาย 72 กิโลเมตร โดยใช้เส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 212 (
หนองคาย – บึงกาฬ ) เป็นอำเภอชายแดนติดต่อกับประเทศ สปป.ลาว มีแม่น้ำโขงกั้นตลอดแนวยาว
ประมาณ 26 กิโลเมตร มีขนาดเนื้อที่ 275.198 ตร.กม. หรือจ้านวน 171,999 ไร่ คิดเป็น ร้อยละ
4.94 ของพื้นที่จังหวัดหนองคายทั้งหมด มีรูปร่างลักษณะพิเศษทอดยาวขนานตามล้าแม่น้ำโขง ซึ่ง
เป็นเส้นเขตแดนระหว่างราชอาณาจักรกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
– ลักษณะของพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูงสลับกับเนินเขา บางพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มมี
น้ำท่วมถึง มีแม่น้ำโขงไหลผ่านทางทิศตะวันตก
2. ขอบเขตอำเภอ
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอปากคาด จังหวัดบึงกาฬ
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโซ่พิสัย และอำเภอเฝ้าไร่ จังหวัด
หนองคาย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับแม่น้ำโขง
- ลักษณะภูมิประเทศ
พื้นที่ส่วนใหญ่ของอำเภอรัตนวาปี เป็นที่ราบสูงสลับกับเนินเขา บางพื้นที่เป็นที่
ราบลุ่มมีน้ำท่วมถึง มีแม่น้ำโขงไหลผ่านทางทิศตะวันตก
อำเภอรัตนวาปี มีหมู่บ้านตั้งอยู่ตามแนวชายแดน รวมจ้านวน 13 หมู่บ้าน คือ
1. บ้านน้ำเป หมู่ที่ 1 ตำบลรัตนวาปี
2. บ้านท่าม่วง หมู่ที่ 2 ตำบลรัตนวาปี
3. บ้านตาลชุม หมู่ที่ 3 ตำบลรัตนวาปี
4. บ้านหนองแก้ว หมู่ที่ 4 ตำบลรัตนวาปี
5. บ้านวารีภิมุข หมู่ที่ 9 ตำบลรัตนวาปี
6. บ้านดอนบก หมู่ที่ 10 ตำบลรัตนวาปี
7. บ้านหนองแก้วเหนือ หมู่ที่ 12 ตำบลรัตนวาปี
8. บ้านโพนแพง หมู่ที่ 1 ตำบลโพนแพง
9. บ้านอาญา หมู่ที่ 2 ตำบลโพนแพง
10. บ้านเปงจาน หมู่ที่ 8 ตำบลโพนแพง
11. บ้านต้อนน้อย หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านต้อน
12. บ้านต้อนใหญ่ หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านต้อน
13. บ้านเปงจานนคร หมู่ที่ 8 ตำบลบ้านต้อน
มีจุดผ่อนปรนการค้าบ้านเปงจาน หมู่ที่ 8 ตำบลโพนแพง อำเภอรัตนวาปี กับด่าน
ประเพณีบ้านทวย เมืองท่าพระบาท เปิดทุกวันพุธ วันศุกร์ และวันอาทิตย์ เวลา 08.00-16.00 น.
การคมนาคมทางน้ำ โดยเรือโดยสาร
ท้องที่อำเภอรัตนวาปีเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอโพนพิสัย ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอรัตนวาปี ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 มีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2538 และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกาลงวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ยกฐานะขึ้นเป็น ‘อำเภอรัตนวาปี‘ โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน ส่วนนายอำเภอคนแรกของอำเภอคือ นายคณกร เครือวรรณ
สถานีตำรวจภูธรรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย ได้มีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเมื่อ วันที่ 1 เมษายน 2538 ตั้งอยู่ที่ศูนย์ราชการ กิ่งอำเภอรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย